Uren in het zadel zonder wroeging: Hoe voorkom je wondrijden
Een lange rit kan leiden tot een echte high. En tot pijnlijke plekken en dagenlange pijn op verschillende, soms verrassende en, helaas, soms wat gênante plaatsen. Hier laten we de spierpijn buiten beschouwing, die verdwijnt met een beetje oefening, en gaan we dieper in op het beruchte wondrijden (soms ook "doorrijden" genoemd): wat zijn de oorzaken - en hoe kan men ze voorkomen?
Grofweg zijn er twee oorzaken van zweren na het paardrijden:
I. Wrijving/schuren tussen huid en kleding. Deze vorm van zadelpijn wordt in de hand gewerkt door loszittende kleding, door naden, zomen en plooien op gevoelige plaatsen; voorts kunnen ook zadel elementen (riemen, gespen of gewoon de randen van de zadel kleppen) die door de kleding heen drukken een rol spelen. Zweet heeft een versterkend effect.
II. Schokken, soms ook wrijving tussen zadel en bot, waarbij het zachte weefsel dat boven het bot ligt, wordt samengedrukt. De resulterende drukpunten komen vooral voor in de buurt van het schaambeen en de twee zitbeenknobbels: Deze drie botten spelen de hoofdrol bij het zitten in het zadel. Minder vaak veroorzaakt het stuitbeen ook problemen.
Punt een kan in de eerste plaats onder controle worden gebracht door passende kleding. Punt twee is een zadelprobleem. En een waar vooral vrouwen mee geconfronteerd worden.
Wondrijden I: Als de huid tegen de kleding schuurt
Tips om zo'n schaafwond te voorkomen zijn:
Draag ondergoed met zo weinig mogelijk naden, zomen of onregelmatigheden (bv. kant of applicaties) in het kruis en op de billen: bij voorkeur een naadloze slip, een hipster of een nauwsluitende short met lange pijpen. Zoek naar materialen die zweet goed afvoeren. Microvezel is zelfs beter dan katoen: de vezel intervallen voeren vocht snel naar buiten af, maar de vezels zijn waterafstotend en worden dus niet nat. Microvezel heeft ook een bijzonder zacht, perfect glad oppervlak.
Met functioneel ondergoed dat speciaal is ontworpen voor ruiters, maar ook voor wielrenners of dansers, zit u goed wat betreft materiaal en naden vrijheid. Fiets- en paardrij ondergoed heeft meestal een nuttige extra: speciale kussentjes die extra bescherming bieden tegen druk en wrijving.
Een dunne, gladde, perfect passende en slipvrije laag kleding direct op de huid kan zeer nuttig zijn: zij kan de wrijving met de bovenkleding als het ware "absorberen". Veel ruiters - en amazones! - zweren bij fijne panty's...
Speciale crèmes die de wrijving tussen kleding en huid verminderen, hebben al menig ruiter gered. Naast de klassieke huismiddeltjes zoals vaseline of het nog duurzamere herten vet, kun je ook zogenaamde zeem- of billen crèmes gebruiken die voor fietsers worden aangeboden. (In het algemeen kun je veel leren over strategieën tegen wondrijden - of wondfietsen - van wielrenners: deze mensen zijn uw lotgenoten!) Dergelijke crèmes bevatten vaak verkoelende, ontstekingsremmende, antibacteriële en voedende additieven, naast een beproefd smeermiddel.
Breng vaseline, talg of zeem crème aan op de huid en eventueel ook op mogelijk storende naden van kleding.
Hetzelfde geldt voor bovenkleding: dikke naden in het kruis en aan de binnenkant van de dijen, zoals die typisch zijn voor jeans, kunnen leiden tot pijnlijke plekken. In het algemeen kan de "normale" snit van broeken, waarbij vier naden in het kruis samenkomen, al een probleem vormen voor gevoelige ruiters - veel rijbroeken hebben daarom een speciale snit zonder binnenbeennaden en met een grote inzet in het kruis, waardoor precies dat wordt vermeden.
Wondrijden II: Wanneer bot tegen zadel stoot
De zitting van veel zadels biedt onvoldoende steun voor de wijd gespreide zitbeenknobbels bij vrouwen - dit leidt tot meer druk op het schaambeen wanneer men in het zadel zit. Dit effect wordt nog versterkt door het feit dat vrouwen hun bekken iets naar voren moeten kantelen om evenwichtig in het zadel te zitten - dit betekent dat de zitbeenknobbels nog minder belasting kunnen absorberen.
Bovendien is een steil oplopende pommel problematisch voor het meer ondiep gehoekte vrouwelijk schaambeen. Kort en (niet zo) krachtig: tijdens het rijden zijn er voortdurend schokken en "schokjes" tussen de zadelboom en het schaambeen, waardoor het gevoelige weefsel ertussen pijnlijk wordt samengedrukt.
Tussen haakjes: de beschreven problemen zijn niet "alleen maar" pijnlijk (alsof dat al niet erg genoeg is). In feite hinderen ze de bewegingen van het rijden op een complexe manier. Grofweg, om hun evenwicht te verbeteren en pijn te vermijden, hebben vrouwen in mannen zadels de neiging achteruit te glijden. Dit geeft meer steun aan de zitbeenderen, maar de vrouwelijke ruiter zit achter het zwaartepunt, komt erg gemakkelijk in een stoelzitting en duwt ook het zadel naar voren - wat op zijn beurt de beweging van het paard belemmert.
Belangrijk om weten: Tot op zekere hoogte, maar in veel mindere mate, geldt wat is beschreven ook voor boomzadels die volledig anatomisch correct zijn: als je de hele dag in het zadel beweegt, belast je de zitbeenknobbels en het schaambeen in niet onaanzienlijke mate, zelfs als alles perfect is op het gebied van de zitting. Sommige ruiters proberen dit te verhelpen met een zacht zadel dekje (een lamsvel- of een gelkussentje). Iberosattel® heeft een oplossing die direct begint waar het probleem zich voordoet: bij de zadelboom.
De Amazona oplossing tegen wondrijden
De "eenvoudige" Amazona oplossing omvat een slim geplaatste centrale uitsparing in het voorste deel van de zadelboom, die het schaambeen ontlast en zo de juiste evenwichtige zit in het zwaartepunt mogelijk maakt zonder pijn. Wij kunnen de uitsnijding afdekken met een speciaal op maat gemaakt zit leder of opvullen met schuim, zodat ze van buitenaf helemaal niet zichtbaar is. Onze Amazona oplossing 2.0, die sinds 2011 verkrijgbaar is, heeft ook twee symmetrische uitsparingen in de zone van de zitbeenknobbels: voor al wie daar meer comfort wil tijdens lange ritten.
In beide gevallen heb je hier bijna een patent op een middel tegen drukpunten! Graag brengen wij onze demonstratiemodellen met Amazona oplossing en Amazona oplossing 2.0 mee naar je zadel afspraak - test het extra zitcomfort tijdens een testrit!